Denemarken, Duitsland en Nederland ondertekenen de Verklaring van Wilhelmshaven voor een blijvende bescherming van het werelderfgoed Waddenzee
De Waddenzee kan een waardevolle bijdrage leveren aan onze uitdagingen op het gebied van klimaat, vervuiling en biodiversiteitsverlies: het is een natuurlijk, soortenrijk ecosysteem en met zijn typische habitats speelt het ook een belangrijke rol bij de vastlegging van koolstof. Behalve zijn Outstanding Universal Value des te meer reden om het te beschermen voor huidige en toekomstige generaties. De Waddenzeeministers van Denemarken, Duitsland en Nederland hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend betreffende de komende vier jaar van de trilaterale samenwerking ter bescherming van de Waddenzee (TWSC). Op 15 mei 2023 is de Verklaring van Wilhelmshaven gepresenteerd tijdens een vergadering van het Waddenzee Bestuur (WSB), het bestuurvan de TWSC, in Esbjerg (Denemarken), als vervolg op de 14e Trilaterale Regeringsconferentie die in november 2022 in Wilhelmshaven (Duitsland) is gehouden.
Onder de titel "Together for ONE Wadden Sea World Heritage" legt de Verklaring van Wilhelmshaven de bescherming van de uitzonderlijke universele waarde van de Waddenzee als het grootste ononderbroken intergetijdengebied ter wereld vast. Naast natuurbehoud zijn overkoepelende thema's het creëren van een gemeenschappelijke koers voor duurzame ontwikkeling, het mitigeren en aanpassen aan klimaatverandering, de communicatie, het betrekken van partners en de verbindingen naar buiten de Waddenzee. De ministers spreken hun waardering uit voor het werk van de Trilaterale Partnerschapshub, die zich richt op grensoverschrijdende en sectoroverschrijdende samenwerking buiten de overheidssector. Zij erkennen ook de aanzienlijke inbreng van het wetenschappelijk Trilateraal Programmeringscomité en het 15e Internationaal Wetenschappelijk Waddenzeesymposium (2021) als basis voor de recente openstelling van een trilaterale call voor Waddenzee onderzoek met een budget van 15 miljoen euro. De ministers zijn ook bijzonder ingenomen met en spreken hun steun uit voor de betrokkenheid van de jeugd, welke op trilateraal niveau is geïnitieerd met een jeugdconferentie in Sankt-Peter Ording (Duitsland) in 2022.
Vanwege de wereldwijde drievoudige crisis van klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en verontreiniging, stellen de ministers vast dat effectieve bescherming nodig is om de functies van de natuurlijke ecosystemen in stand te houden terwijl er ook dringend behoefte is aan maatregelen voor klimaatadaptatie op basis van natuurlijke benaderingen. Internationale samenwerking buiten de Waddenzee blijft een belangrijk punt voor de trilaterale samenwerking, met name langs de Oost-Atlantische vliegroute, waar de Waddenzee een cruciale plaats inneemt voor trekvogels.
Na een vier jaar lange onwikkelingsperiode is met de Verklaring van Wilhelmshaven een belangrijk document aangenomen om de verschillende nationale en regionale benaderingen van het beheer beter te coördineren: Eén geïntegreerd beheerplan voor het werelderfgoed Waddenzee (SIMP). De ministers hebben verklaard de uitvoering van het plan te zullen bevorderen om op een trilaterale en gecoördineerde wijze vooruitgang te boeken met duurzame veranderingen ten aanzien van bestaande en toekomstige menselijke activiteiten zoals visserij, scheepvaart, toerisme, energie en kustbescherming.
Verklaring van Magnus Heunicke, Deense minister van Milieu:
"Ik ben verheugd dat Denemarken, in zijn rol als voorzitter van de Trilaterale Waddenzeesamenwerking, de kans krijgt om de sterke samenwerking tussen de drie landen die de Waddenzee met elkaar delen voort te zetten, en ik kijk ernaar uit om continu voort te bouwen op de sterke Deense lokale inzet voor de Trilaterale Waddenzeesamenwerking."
Verklaring van Christianne van der Wal, Nederlandse minister voor Natuur en Stikstofbeleid:
"Ik ben erg blij dat we deze Verklaring van Wilhelmshaven hebben kunnen ondertekenen. Het ecosysteem van de Waddenzee staat zwaar onder druk. We moeten de impact van alle activiteiten in de Nederlandse Waddenzee verminderen om de balans tussen natuur en economie te herstellen en onze Outstanding Universal Value te behouden. Dat gaan we doen via de afspraken die we in de Verklaring hebben gemaakt en de uitvoering van het Integraal Beheerplan. Ik zal ervoor zorgen dat Nederland stevig zal bijdragen aan de uitvoering van dit plan."
Verklaring van Steffi Lemke, Duitse minister van Milieu, Natuurbehoud, Nucleaire Veiligheid en Consumentenbescherming:
"In het licht van de crises van klimaatverandering, vervuiling en biodiversiteitsverlies neemt de druk op de Waddenzee en haar unieke biodiversiteit toe. Daarom is het des te dringender dat de drie Waddenzeelanden - Duitsland, Denemarken en Nederland - nauw en productief samenwerken om de bescherming van onze zeeën en kusten te bevorderen. In de Verklaring van Wilhelmshaven hebben wij daartoe effectieve maatregelen afgesproken."
Gemeenschappelijke verklaring van de ministers van Milieu Christian Meyer (Nedersaksen), Tobias Goldschmidt (Sleeswijk-Holstein) en senator Jens Kerstan van Hamburg:
"Als Duitse deelstaten is het zowel een eer als onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om de Waddenzee te behouden, waarbij onze Nationale Parken de kern vormen voor de bescherming. De samenwerking met de mensen in de regio is daarbij essentieel. Daarom is het belangrijk om partnerschappen en samenwerking binnen de trilaterale samenwerking en daarbuiten te blijven versterken."
De lidstaten van de Trilaterale Waddenzeesamenwerking komen elke vier jaar bijeen op een Trilaterale Regeringsconferentie om de gezamenlijke taken en doelen te bespreken en een nieuwe verklaring te ondertekenen. Tijdens de conferentie in Wilhelmshaven in november 2022 kon de verklaring niet op de gebruikelijke manier worden ondertekend, omdat de Deense regering op dat moment in een formatieproces zat. De ondertekening werd uitgesteld tot de eerste vergadering van het Waddenzee Bestuur (WSB) na de conferentie. Het voorzitterschap van de Trilaterale Waddenzeesamenwerking in 2022-2026 is in handen van het Koninkrijk Denemarken. De volgende Trilaterale Regeringsconferentie is gepland voor 2026.