Het Trilaterale Monitoring- en Beoordelingsprogramma (TMAP)

Het Trilaterale Monitoring- en Beoordelingsprogramma (Trilateral Monitoring and Assessment Programme, of TMAP), is het gezamenlijke monitoringprogramma van de drie Waddenzee-landen. Het programma werd gelanceerd in 1997 (Verklaring van Stade) en omvat een breed scala aan onderwerpen, zoals morfologie, ecologische processen, dieren in het wild en menselijke activiteiten. Het TMAP bestrijkt het hele Waddenzeegebied, inclusief de eilanden en de Noordzeekustzone.

De visie van het TMAP is de realisering van een afgestemd en effectief monitoring- en evaluatieprogramma dat gebaseerd is op degelijk wetenschappelijk bewijs, dat ten dienste staat van de beleidsvorming op alle niveaus, dat tegemoet komt aan de verplichtingen die voortvloeien uit relevante EU-wetgeving, het internationale recht en de werelderfgoed-status, en dat het beheer van de Waddenzee als een ecologische eenheid ondersteunt.

Strategie en doelstellingen

Het TMAP is van grote toegevoegde waarde voor de Trilaterale Samenwerking Waddenzee doordat het

• een belangrijke en wetenschappelijk onderbouwde basis voor besluitvorming en beleidsontwikkeling op alle niveaus biedt;
• essentiële en context gebonden informatie beschikbaar stelt waarmee het beheer van de hele Waddenzee als een ecologische eenheid bevorderd wordt;
• ondersteuning biedt bij het toetsen aan verschillende richtlijnen en de werelderfgoed-status;
• een geïntegreerde beoordeling mogelijk maakt, wat een essentiële voorwaarde is voor de toepassing van de ecosysteembenadering;
• informatie beschikbaar stelt over de voortgang ten aanzien van trilaterale doelen, en de discussie over prioriteiten voor de komende periode ondersteunt.

In 2014 werd in Tønder (DK) door de Trilaterale Regeringsraad een langetermijnstrategie aangenomen.

Parameters

Het programma combineert verschillende benaderingen en instrumenten voor beheer, monitoring en beoordeling. Het voldoet aan de eisen van de relevante Europese en internationale wetgeving, zoals de EU-Kaderrichtlijn Water (KRW), de Vogel- en Habitatrichtlijn, de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM) en de Werelderfgoed-conventie. De in het kader van TMAP onderzochte parameters worden voortdurend herzien. Daardoor kan men rekening houden met nieuwe uitdagingen zoals de vestiging van uitheemse soorten, en daarnaast inspelen op nieuwe Europese wetgeving of de aanpassingen van bestaande richtlijnen.

Betrokken instanties

Het TMAP wordt uitgevoerd door nationale en regionale overheden die belast zijn met monitoring. De belangrijkste partners zijn de Deense Environment Protection Agency, het Nederlandse Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (in samenwerking met Rijkswaterstaat) en het Duitse federale Ministerie voor Milieu, Natuurbehoud en Nucleaire Veiligheid, alsmede de voor natuurbescherming verantwoordelijke ministeries c.q. overheden van de deelstaten Hamburg, Nedersaksen en Sleeswijk-Holstein en de bestuursorganen van de nationale parken.

Binnen de Trilaterale Waddenzee Samenwerking is de Task Group Monitoring & Assessment (TG-MA) verantwoordelijk voor het TMAP. De groep wordt ondersteund door groepen van deskundigen met expertise op het vlak van vogels, dataverwerking, duinen, kwelders en zeehonden. Het gemeenschappelijke Waddenzee Secretariaat (CWSS) is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van het TMAP en de coördinatie van de trilaterale groepen.

Resultaten

Met regelmaat publiceert de Trilaterale Waddenzee Samenwerking beoordelingsrapporten met de titel Quality Status Report (QSR). Deze bevatten gegevens en conclusies die in het kader van TMAP verzameld werden. Het QSR beschrijft en beoordeelt de ecologische staat van de Waddenzee op het moment van publicatie. Het rapport wijst op veranderingen in deze staat en op de mogelijke oorzaken daarvan, het noemt aandachtspunten en geeft mogelijke herstelmaatregelen aan, inclusief een indicatie van de verwachte effectiviteit daarvan, en identificeert kennislacunes. Sinds 2017 is de QSR beschikbaar via het online platform qsr.waddensea-worldheritage.org, dat regelmatig bijgewerkt wordt. Eerdere rapporten zijn beschikbaar via de menuknop 'Downloads’.